TRABZON BAROSU

5 Haziran’ın tüm dünyada çevre günü olarak ilan edilmesi, 1972 yılında Stockholm’de gerçekleşen Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansında kararlaştırılmıştır. Stockholm Bildirgesi’nin birinci maddesinde o döneme kadar bilinen hakların yanına, “onurlu ve refah içindeki bir çevrede yaşamak, temel haktır” denilerek çevre hakkıda eklenmiştir. O günden bu yana sanayileşme ve insanların sınırsız talepleri ile tüm insanlık için onurlu bir çevrede yaşama hakkı talebi sık sık karşı karşıya gelmektedir.

Kısa süre önce küresel ısınmaya en fazla neden olan ülkelerden olan Amerika Birleşik Devletleri yeni başkanı Trump’un Amerikan sanayisini yavaşlatacağı gerekçesi ile Paris İklim Anlaşması’nda çekilmesi de bu karşıtlığın küresel boyutunu ortaya koymaktadır.

2016 yılı içerisinde dünyanın en büyük ilaç şirketi Bayer’in, yine dünyanın en büyük tohum ve tarım ilaçları üreten şirketi Monsanto’yu satın alması da bir tesadüf değildir. Küresel boyuttaki bu manevralar, yerelde de bilinçsiz yada çok bilinçli yapılan yasa değişiklikleri ile insanlık aleyhine desteklenmektedir. Ülkemizde en son tohum mevzuatında yapılan değişiklik ile sertifikasız tohumların destek alamayacağı düzenlemesi, kadim Anadolu geleneğinden süzülmüş atalık tohumların yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalacağı bir gerçektir. Tek başına Avrupa’nın 3/4 kadar biyolojik çeşitliliğe sahip ülkemizde yapılan bu gibi yasal değişiklikler, bu zenginliğimize ciddi zarar vermektedir.

Bu hafta meclis gündemine gelecek “Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı” ile paha biçilemez ekolojik zenginliklerimize çok ciddi zarar verecek bir düzenleme ile karşı karşıyayız. Dekar başına 15 zeytin ağacının bulunmadığı alanları zeytinlik olmaktan çıkaran tasarı, Türkiye ortalamasının dekar başına 10-12 ağaç ortalaması olduğu düşünüldüğünde neredeyse Anadolu ile özdeş zeytin geleneğimizin yok edeceği aşikardır. Yine izinsiz kesilen zeytin ağaçlarına ilişkin para cezası düzenlemesi de bu ağaçları tamamen korumasız bırakacaktır.

Aynı yasa tasarısının içerisinde Trabzon'da, Bakanlar Kurulu kararıyla kıyı dolgu alanlarda sağlık ve endüstri bölgeleri kurulabileceği düzenlemesi bulunmaktadır. Tüm kıyı koruma mevzuatını bypass eden bu düzenleme ile Trabzon bir deniz şehri olmaktan “yasal” olarak da çıkacaktır. Denizi doldurmayı öngören kanun tasarısı, dolgu ile kaybolacak kültürümüzün yerinin ne ile dolacağını ise düzenlememektedir.

Bölgemizdeki aynı havzada planlaması yapılan çok sayıda HES’ler, sosyal, spor ve yeşil alan planlaması yapılmadan uygulanan kentsel dönüşün projeleri, Sürmene Çamburnu’ndaki Milli Park alanında hoyratça yapılanmaya gidilmesi, kıyılarımızın korumasız bırakılması ve yüksek sayıda kat sayılarıyla kıyıyla kentin ilişişinin kesilmesi gibi bir çok çevre sorunu yöre halkımızın sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının ihlaline yol açmaktadır.

Çevre hakkı en temel hak olan yaşam hakkı içinde değerlendirilmelidir. Yurttaşların bu haklarının sağlanması ve korunması için bilinçlenmeleri, yaşam alanlarına sahip çıkmaları, kamusal alanlarda hak talep etmelerine yasamızda temel haklardan biri olarak yer alan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı için bir zorunluluktur.

Çevre sorunlarına çözüm üretebilecek siyasi otorite ve devlettir. Çevre bilinci, çevre hakkı ancak bu duyarlılığa sahip bir siyasi görüşle geliştirilebilir ve uygulanabilir. Çevre sorunu ülkedeki hukuk ve demokrasi gelişimi ile doğru orantılı olarak çözümlenebilir.

Maden ocaklarına karşı yürüttükleri çevre mücadele nedeniyle kiralık katil tutularak katledilen Ali Ulvi ve Arsin Büyüknohutçu olayın azmettirenler dahil tüm faillerinin tespit edilerek cezalandırılmasını, Çevre Günü’nün çevre hakkı bilincinin gelişmesine katkı vermesi ümidiyle; siyasi sorumluları birleşmiş milletler sürdürülebilir kalkınma hedeflerine uygun politikalar üretmeye davet ediyor, herkesin çevre gününü Baromuz adına kutlarız.